Thực đơn
Mạt_chược Cách chơiĐể chơi Mạt chược phải có từ 4 đến 6 người. Nếu có sáu người thì 4 người chơi, 2 người ngồi ngoài dự bị nhận gió Trung và gió Phát, hết gió Đông, 2 người này vô và 2 người cửa Đông và cửa Tây ra, còn nếu 5 người thì người thứ 5 gió Trung sẽ thế người gió Đông khi hết vòng gió.
Bắt đầu chơi, một người gieo ba con xúc xắc để chọn chỗ (2 con 1 màu và một con khác màu). Người được cửa Đông sẽ gieo xúc xắc để bắt đầu, một con để chỉ tụ bài nằm cửa nào, tổng số sẽ chỉ bắt bài từ hàng thứ mấy đếm từ phải qua trái. Nếu chỉ có bốn người chơi thì lần đầu tiên gieo xúc xắc trúng cửa nào, người ở cửa đó sẽ là cửa Đông, còn từ 5 người thì ai được cửa Đông sẽ giữ cái, gọi là nhà cái, những người còn lại là nhà con.
Lấy bài hay bắt bài mỗi người 13 quân, cửa cái 14 quân và sẽ đánh ra 1 quân đầu tiên. Khi tới hay ù thì sẽ có 14 quân.
14 quân bài khi tới được chia ra là 4 phu, mỗi phu 3 quân và 1 cặp mắt. Có hai loại phu là phu ngang và phu dọc, dù ngang hay dọc tất cả các phu đều phải cùng một loại, một hàng. Ví dụ sách ăn theo sách, văn theo văn, vạn theo vạn, tài phao theo tài phao. Phu ngang là ba con giống nhau (gọi là khàn), nếu có hai con mà người khác đánh ra bất kỳ từ cửa nào cũng có quyền ăn, khi đó phải xướng lên "phỗng" hoặc "đôi", phu dọc là theo thứ tự, ví dụ 234, 345…và chỉ được ăn khi người trên đánh xuống, khi tới thì bất kỳ cửa nào đánh cũng được. Tất cả Tài Phao-Chữ đều là phu ngang (chỉ được phỗng không được ăn, ví dụ: chỉ có thể có 3 quân (khàn) Đông, không thể có phu Đông-Nam-Tây). Phỗng luôn luôn được ưu tiên hơn ăn, cho dù có dùng khung hay không. Ví dụ một nhà đánh cây Ngũ Vạn, người dưới cánh hạ Tam Vạn-Tứ Vạn để ăn, nhưng người đối diện có đôi Ngũ Vạn hay cây Ngũ Vạn và khung Màn, thì người có đôi (hay 1 cây+khung) được quyền ưu tiên phỗng cây bài. Nếu cả 2 người cùng gọi phỗng thì người phỗng bằng đôi được ưu tiên hơn người phỗng bằng khung. Nếu cả 2 người đều phỗng bằng khung thì khung nào chuyên đi với hàng của quân đánh ra được ưu tiên (ví dụ 1 người đánh cây Trung, 1 người định dùng khung Nguyên để phỗng, và 1 người nữa định dùng khung Tổng để phỗng thì người dùng khung Nguyên được ưu tiên). Nhưng nếu 1 người phỗng và 1 người ù, thì người ù được ưu tiên, bất luận dưới hình thức nào. Còn nếu cả 2 người cùng ù thì người trên cánh được ưu tiên (cũng bất luận dưới hình thức nào), gọi là Ù Tay Trên. Một khi người dưới cánh (ngồi bên tay mặt) hay người đối diện đánh đúng quân bài chúng ta ù mà thấy người trên cánh suy nghĩ thì tốt hơn hết đừng nhanh nhẩu hạ bài xuống ù vội mà hãy chờ cho người ấy đưa tay bốc hẵng hạ bài ù. Vì chúng ta chưa biết người ấy có ý định ăn hay phỗng, thậm chí là ù. Nếu chúng ta hạ bài xuống ù vội thì dù rằng người kia dù không (hay chưa) có ý định ù vẫn có thể hạ bài xuống ù tay trên chúng ta. Còn như người ấy đưa tay bốc thì sau đó có đổi ý muốn ù cũng không được, vì đã đưa tay bốc là có ý nhường quyền ưu tiên cho người khác ù rồi.
Nếu dùng khung để phỗng 1 quân nào đó và bốc thêm quân đó thì có thể "nẩy" khung ra, được tính phán của khung theo quy định (nhưng nếu dùng khung để ăn thì không được nẩy, ví dụ dùng khung Thùng để thay thế Nhị Văn+Tam Văn để ăn cây Tứ Văn thì sau đó có mó cây Tứ Văn cũng không được nảy khung Thùng ra). Trường hợp "nẩy" thì không ai có quyền ù Khung, nhưng có quyền ù quân Hối Coong nếu đương sự bốc thêm quân nữa và Hối Coong (cũng có nơi cho ù khung nẩy nhưng chỉ được kể theo quân bài bốc để nẩy chứ không được tính theo khung nẩy).
Cửa cái, sau khi bắt bài nếu có hoa hoặc khung thì dựng, trường hợp chỉ có 1 hoa có quyền đánh hoặc dựng, nhưng từ 2 hoa bắt buộc phải dựng. Hoa đúng cửa thì được tính phán và không được đánh khung nữa, còn nếu không có hoa cửa vẫn được quyền đánh khung (nhiều nơi không cho). Dựng xuống bao nhiêu hoa hoặc khung thì được bắt lại bấy nhiêu quân bài ở chồng ngược lại gọi là đầu coong. Nếu đủ 14 con bài mà tròn, nhà cái sẽ ù gọi là Thiên Ù.
Sau khi cả làng đã lấy hoa xong thì nhà cái sẽ đánh ra một con bài rác, người kế tiếp nếu ăn không được và không bị ai phỗng (lấy vào hay ăn bài) thì sẽ được bắt một con vào bài từ chồng bài thuận, và sau đó sẽ phải đánh đi một con.
Cứ đánh và bắt bài như vậy cho tới khi bài tròn, nghĩa là khi đủ 4 phu và 1 mắt thì được ù. Nếu bắt lấy mà ù thì gọi là ù cái và cả làng phải chung cái, còn nếu người khác đánh cho ù thì ai đánh phải chung cái, 2 người kia sẽ chung con. Thông thường chung cái sẽ gấp đôi chung con (không kể điểm thưởng), vì thế tránh chung cái cũng là một cách đánh để đỡ phải thua nhiều, và đây là một nghệ thuật cũng như chiến thuật căn bản của người chơi Mạt chược: Ăn lớn, chung nhỏ.
Những điều cần lưu ý và những trường hợp phải đền:
Ngoại lệ: nếu ai trên bài chỉ còn lại toàn những cây trong hàng của người có Cửu Chướng thì dù có đánh ù (Toàn Hàng) sau đó cũng không phải đền vì không còn đường nào lựa chọn, nhưng với điều kiện là không ăn/phỗng sau Cửu Chướng.
Thực đơn
Mạt_chược Cách chơiLiên quan
Mạt chược Mạt chược Nhật BảnTài liệu tham khảo
WikiPedia: Mạt_chược https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Mahjon...